Tatiliniz Zehir Olmasın!

29/07/2013

2 dakikada oku

Otel, pansiyon, restoran, lokanta, deniz, plaj, göl, alışveriş yerleri, çarşı-pazar gibi mekanlar özellikle yaz aylarında sağlığımızı tehdit eden binbir tehlike barındırıyor. Öyle ki, klasik temizlik (hijyen) kurallarına harfiyen uymak bile çoğu kez hastalanmanın önüne geçemiyor ve binbir heyecanla yapılan tatil, kelimenin tam anlamıyla, zehir oluyor.

Peki neler yapmalı, nelere dikkat etmeli?

''Seyahat insanın ruhunu asilleştirir ve önyargılarını yok eder'' diyerek, İrlandalı ünlü yazar Oscar Wilde seyahatin ruhsal ve kişisel faydalarını çok güzel özetlemiş. Lakin, vücudun yabancı olduğu mikroorganizmalara (virüs ve patojen bakterilere) ''ilk kez'' maruz kaldığı bir süreci de ifade eder aynı zamanda seyahat! Savunma (bağışıklık) sistemi bu duruma karşı, doğal olarak, tamamen hazırlıksızdır!.. Ölümcül enfeksiyon hastalıklarına yakalanmak bu durumda işten bile değil.

Kuş Gribi Virüsü (H7N9) ve henüz yakın zamandan bu yana tanınan Yeni Corona Virüsü çağımızda tüm dünya genelinde insan sağlıgını tehdit eden iki tehlikeli virüs. Ölümcül ağır nefes yolu enfeksiyonlarına neden olmaları, bu iki virüs tipinin ortak özelliği. Yeni Corona Virüsü daha çok Orta ve Yakındoğu ülkelerinde görülürken, Kuş Gribi Virüsü'ne bugüne kadar rastlanılan tek ülke Çin. Yayılma yoluyla bu iki virüsün başka ülkelere sıçrayabileceğini şu an için öngörmek çok güç. Bu noktada Dünya Sağlık Örgütü tüm ülkelere sadece "hazırlıklı olun" tavsiyesinde bulunabiliyor. Kuş Gribi Virüsü kanatlı hayvan orijinli her tür toz zerreciğinde ve dışkısında barınıyor. Yurtdışında tatil planlayanların bu virüsün bulaştığı hastalara temas etmemesinde ve bunun yanı sıra canlı-cansız her türlü kanatlı hayvan ürünlerinin satışa sunulduğu yer ve mekanlardan uzak durmasında veya bu tür ürünleri tüketmemesinde fayda var.

Özellikle yurtdışı seyahatlerinde birçoğumuzun kolayca yakalanabileceği bir enfeksiyon hastalığı var ki, o da ishal olarak bilinen diyare. Türkiye dahil, tatilini Akdeniz Ülkeleri'nde veya Karayipler'de (Batı Hint Adaları'nda) geçiren her 20 kişiden 3'ü ishale ilk kez bu ülkelerde yakalanırken, bu oran Afrika veya Asya’da tatil yapanlarda daha da artmakta (yaklaşık her 5 kişiden 2'si). İshalin nedeni miktarı arttığında patojen olabilen incebağırsak florasına ait iki bakteri: Escherichia coli ve Campylobacter. Bu bakteriler dışkı (pis tuvalet!) yoluyla kolayca yiyecek ve içeceklere ve (tekrar dışkı yoluyla!) denizlere, göllere, akarsu ve derelere bulaşabiliyor. Oysa ki, şu iki genel temizlik kuralına uyan biri için ishalden korunmak çok kolay: 1. tuvaletten sonra ve yemekten önce ellerin su ve sabunla yıkanması, 2. içme ve kullanma suyu dahil; özellikle et, balık, çiğ yumurta ve dondurma gibi besinleri tüketmeden önce tazeliklerine dikkat edilmesi.

Enfeksiyon hastalıklarına yol açan patojenlere karşı en etkin korunma yöntemi kuşkusuz ki aşı. Patojen bakterilerin birçoğu bedeni örten deri ve mukoza dokusunun kesilme, yırtılma gibi en ufak yaralanmalarda dahi önce vücuda ve dolayısıyla kan yoluyla hedefleri olan hücrelere girerler (enfeksiyon). Hücre içinde hücrenin patlayıp ölmesine yol açacak derecede (sınırsızca) çoğalırlar. Bağışıklık sistemi bu duruma ''hazırlıksızsa'' veya ''yetersizse'', enfeksiyon organ iflasına dahi yol açabilir. Buna karşın, bağışıklık sistemini tekrar etkin hale getirmek salt aşıyla mümkün. Aksi halde ölüm kaçınılmaz. Çağımızda verem, veba, difteri, çocuk felci, tetanoz ve boğmaca gibi öldürücü enfeksiyon hastalıklarının birçoğu artık aşıyla önlenebiliyor.

Almanya dışına seyahat edeceklerin bilgisine!.. Yurtdışı seyahatindeyken gerekecek herhangi bir aşı yenilemesi sanılanın aksine çok güç olabiliyor. Berlin Robert Koch Enstitüsü (http://www.rki.de) seyahat edilecek ülke için önceden aşı olma gerekliliği konusunda ve aşıyla ilgili diğer konularda ayrıntılı bilgi veriyor.

Türkiye'ye gideceklerin dikkatine!.. Türkiye (ne yazik ki hala) sırasıyla ishal, sarılık, kuduz ve (az da görülse) verem gibi enfeksiyon hastalıklarının yaygın olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Bunun yanı sıra Türkiye, İlkbahar Menenjoensefalit hastalığı taşıyan tehlikeli kene türlerinin ve Malarya taşıyan Anopheles cinsi sivrisineklerin de rastlandığı bir ülke… Özellikle Türkiye'ye gidecekler bu hastalıklara karşı henüz etkin bir aşının olmadığını göz ardı etmesin!