Seçimler bitti, şikayetler bitmedi

Türkiye`deki cumhurbaşkanlığı seçimleri için oy verme işlemleri, Almanya`da 31 Temmuz-  3 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştirildi. Almanya`da 7 bölgede kurulan sandıklarda seçime ilgi beklenenin çok altındaydı.

Sandığa ilgi gösterenlerin daha çok 1.ve 2. kuşak Türk vatandaşları olduğu gözlendi. Oy kullanma oranı Almanya`da yüzde 10`u bulmadı.

Mavi kartlılar oy kullanamadı

Almanya`da yaklaşık 1,4 milyon seçmen var. Seçime katılım oranı beklenin altında olurken bunda seçimlerin tatile denk gelmesi, seçim bölgelerinin uzaklığı ve internette kayıt ve randevu sistemini vatandaşların kavrayamaması önemli rol oynadı. Mavi kartlıların oy kullanamadığı (yasal düzenleme), bırakın oy kullanmayı salonlarda görevli bile olamadığı seçimlerde ilkler yaşandı.

Basına engelleme

Yasak olmamasına rağmen ve de elçilikten yazı gelmesine rağmen, Düsseldorf`ta görevliler basını içeri sokmadı. Yani bu şu demek: ben gazeteciyim diyorsun ve kurumsal değil, Almanya`da resmi olarak tanınan sendikaların verdiği basın kartını gösteriyorsun ve içeri alınmıyorsun, gerekçesi: Basına yasak. Yasak olmadığını söylemek boşuna, güvenlik görevlileri emirle çalıştığı için “Bize bilgi gelmedi” diyor ve bitiyor. Sonra özel çabalarla konsolosluk görevlilerinin yardımı ve refakatiyle içeri alınıyorsun. Görevli refakatinde işi yapıyorsun ve de dışarı çıkarılıyorsun vs… Bu konuya sonra değineceğim.

Oy kullanamayanlar geri döndü

Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti`nde sandık kurulan şehirlerden Düsseldorf`ta hafta sonu yoğunluk vardı. Randevu sistemini anlayamayan, internetten anlamayan vatandaşlar oy kullanmak için ISS DOME` a geldiklerinde oy kullanamayacaklarını öğrendiler. Kimileri görevlilerle tartışırken kimileri de o kadar yolu boşuna geldikleri için üzülerek geri döndü. Çok üzülen ve oy kullanmak isteyen vatandaşlar isterlerse bundan sonraki günlerde gümrük kapılarında oy kullanabilirler.

Zarflar seffaf, kabinler dar

Oy pusulalarının zarfın içinden görüldüğü Alman basınına bile yansıtıldı. Sandık gözlemcisi Özlem Gül, annesinin ve daha başka seçmenlerin de oy kullanırken zarfların çok ince olduğunu ve zarf ışığa tutulunca mührün kime vurulduğunun görüldüğünü belirtmeleri üzerine “Bu şikayetleri sandık kurulu başkanına ilettik. Başkaları da bu konuda şikayette bulunmuş. Ayrıca iki şeçmen bir kabinde oy kullanmaya çalıştı. Ben gözlemci olarak müdahale ettim. Bu kurallara aykırı. Bunun dışında kabinler çok ufak, üç kişi oy kullanmaya girdiğinde herkes birbirinin oyunu görebiliyor. Şikayetlerimizi ilettik, inşallah değerlendirilir” şeklinde konuştu.

Nargül  Özgül de oy pusulalarınn zarfa konup kapatıldıktan sonra zarfın dışından görüldüğünü ve bunun gizlilik ilkesine aykırı olduğunu ifade ediyor.

Fotoğraf çektiler

Türkiye`den gelen gözlemci Seçil Üstünkol da “Pek çok sandıkta oy verenler oy pusulasının fotoğrafını çekiyor, kişileri uyardık, sandık başkanlarını uyardık, tutanak tuttuk, ama yeterli olmuyor. Uyardıklarımız, çekmedim telefonla oynadım diyor, neden fotoğraf çekiyorlar bilmek istiyoruz. Ayrıca oylar zarf dışından belli oluyor” sözleriyle kuralları aykırı davrananlara tepkisini dile getirdi. Bu fotoğraf çekme olayı da son zamanlarda moda olan oy karşılığı ödül verme alışkanlıklarını anımsattı.

Görevli listemiz onaylanmadı

CHP NRW`den Celal Bulut “YSK (Yüksek Seçim Kurulu)`ya Essen ve Düsseldorf  bölgesinde görevlendirilmek üzere 154 kişilik görevli listesi verdik. Bunlardan sadece 45 kişi onaylandı ve hepsini de Düsseldorf`a vermişler, Essen boş kalmıştı. Arkadaşlar gözlemci olarak girip görevli oldular” sözleriyle YSK`nın görevlileri elemesine tepki gösterdi. Bulut Ayrıca, Ak Parti Milletvekili Metin Külünk`ün davranışlarını da eleştirerek, kendisini uyardığını ve tutanak tuttuğunu ifade etti.

Salonları gezen siyasiler

UETD Genel Başkanı Süleyman Çelik de oy pusulası zarflarının şeffaflığı ile ilgili olarak bunu baskı sırasında YSK`nın düşünmesi gerektiğini kendisinin böyle bir şeyi tespit etmediğini ama vatandaşlardan şikayet geldiğini ifade etti ve “Bu saatten sonra bunu tartışmak anlamsız” dedi. Çelik siyasilerin salonlara girmesi konusuyla ilgili şikayetlerle ilgili olarak da “Milletvekillerinin seçim, oy merkezlerine gelip buradaki sorumlu şahsiyetlerle merhabalaşması doğal. Ancak herhangi bir baskı veya talep olmamıştır” şeklinde konuştu.

Randevu sistemi işlemedi

Oy verme işleminin son günü olan 3 Ağustosta oy kullanmak için ISS DOME`a gelen vatandaşların büyük bir bölümü, randevu alamadıkları, randevu günlerini karıştırdıkları için, sistemin randevuları aile fertlerine farklı tarihlerde verdiği için, oy kullanamadılar.

Bir vatandaş “Ben oy kullanamıyorsam bu seçim benim için geçersizdir” derken Köln`den Nebahat Hanım da “Ben ev kadınıyım internetten anlamam sistem bana randevu vermiş ben bilmiyorum bize neden kolaylık gösterilmiyor”  diye tepki gösterdi.

Türk Federasyon NRW 1.Bölge Başkanı Tansel Çiftçi “Biz üzerimize düşeni yaptık. Randevu olayı vatandaşın kafasını karıştırdı. Aynı aileden kişilere farklı günlerde randevu verilmiş. Beraber kilometelerce yol gelen aile bireylerinden kimi oy kullandı, kimi kullanamadı. Bunu YSK`ya bildirdik. Ayrıca seçim bölgleri çok uzak, çoğu kimse 300-400 km`den oy kullanmak için gelemiyor. Sandığa güvensizlik var. Zarflardan kime oy vurulduğu görülüyor.”  sözleriyle şikayetlerini ifade etti.

Almanya 7 bölgeye izin verdi

Düsseldorf`ta sandık ulaştırma komisyonu başkanı da olan T.C Düsseldorf Başkonsolosu Alattin Temür, randevu sistemiyle ilgili şikayetler konusunda, yığılmayı önlemek için bu yola gidildiğini belirtti. “Alman makamları 7 bölge için izin verdi. Belli sayıdaki vatandaşları belli bölgelere toplama zorunluluğu doğdu. Düsseldorf Köln çevresinde 260 bin seçmen var. Bu, günde ortalama 65 bin seçmenin oy vermesi demek. Bunu düzenlemek gerekiyordu. Yığılmayı önlemek için randevu sistemine gidildi”

Temür, oyların güvenliği konusunda da, Başkonsoloslukta 3 farklı kilitli, kilitlerin anahtarlarının 3 siyasi parti temsilcisinde olduğu bir odada oyların saklandığını ve hep birlikte uçağa teslim edileceğini belirterek, “Anahtarlaran biri olmazsa oda açılamaz” diyerek oyların güvenlikli bir şekilde yetkililere teslim edileceğini ifade etti. Oy nakil işleminin salı günü yapılması planlanıyor.

Haber -Yorum/Hülya Sancak-Düsseldorf