Fuat Sezgin hayatını kaybetti

İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı Yönetim Kurulu ve Mütevelli Heyeti Başkanı Mecit Çetinkaya, İslam Bilim Tarihi Araştırmacısı Prof. Dr. Fuat Sezgin`in sağlık sorunları nedeniyle tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdiğini söyledi.

Çetinkaya, “Böyle değerli bir bilim adamın hangi yaşta olursa olsun vefatından çok üzüntü duyuyorum. Çok değerli bir bilim insanıydı. Türkiye`ye değeri biçilmeyen bir kütüphane ve müze bağışladı.” diye konuştu.

Mecit Çetinkaya, Sezgin`in Süleymaniye Camisi`nde yapılacağı duyurulan cenaze töreninin, Fatih Camisi`ne alındığını söyledi.

Çetinkaya, şu bilgileri verdi:

“Prof. Dr. Fuat Sezgin’in cenazesi yarın öğle namazını müteakip Fatih Camisi`nden kaldırılacak. Cenazenin, kendisinin öncülüğünde kurulan ve üstün nitelikli eserler ortaya koyan İstanbul İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi’nin yanında defnedilmesi için gerekli işlemlere başlanmıştır.”

Fuat Sezgin kimdir?

Bitlis`te 24 Ekim 1924`te dünyaya gelen Fuat Sezgin, Erzurum`da ortaokulu ve liseyi bitirip 1943`te İstanbul`a geldi. İstanbul Üniversitesi Şarkiyat Araştırmaları Enstitüsü`nde alanında en tanınmış uzmanlardan Alman şarkiyatçı Helmut Ritter`in öğrencisi olan Sezgin, Ritter`in tavsiyesi üzerine İslam bilimlerine yöneldi.

Sezgin, 1951`de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi`ni bitirdikten sonra, Arap Dili ve Edebiyatı üzerinde doktora yaptı. “Buhari`nin Kaynakları” konulu doktora tezini tamamlayan Sezgin, 1954`te doçent oldu. Sezgin, bu çalışmasıyla hadis kaynağı olarak İslam kültüründe önemli bir yere sahip olan Buhari`nin, bilinenin aksine sözlü kaynaklara değil yazılı kaynaklara dayandığı tezini ortaya attı.

Fuat Sezgin`in, “Buhari`nin Kaynakları Hakkında Araştırmalar” adındaki takdim tezi 1956`da yayımlandı. Sezgin, Türkiye`de 1960`ta askeri darbenin iktidara getirdiği hükümet tarafından hazırlanan ve 147 akademisyenin üniversitelerden men edildiği listede kendi adının da bulunması üzerine Türkiye`den ayrılarak Frankfurt Üniversitesi`nde çalışmalarına devam etti.

Cabir ibn Hayyan konusunda 1965`te yazdığı ikinci doktora tezini Frankfurt Üniversitesi Institut für Geschichte der Naturwissenschaften`a sunan ve bir yıl sonra profesör unvanını kazanan Sezgin, aynı yıl kendisi gibi şarkiyatçi olan Ursula Sezgin ile evlendi. Sezgin`in kızı Hilal, 1970`te dünyaya geldi.

27 dil biliyordu

İnsanlık tarihinin başlangıcından bugüne kadar sahasında yazılan en kapsamlı eser olan Arap-İslam Bilim Tarihi`nin ilk cildini, 1967`de tamamlayan Sezgin, 17 ciltten oluşan eserin 18. cildini yazıyordu. Sezgin, Süryanice, İbranice, Latince, Arapça ve Almanca da dahil 27 dili çok iyi derecede biliyordu.

İstanbul İslam Bilim ve Teknoloji Müzesi`nin faaliyetlerini desteklemek amacıyla 2010`da Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı kuruldu.

Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi bünyesinde kurulan Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Enstitüsü ise 2013 yılında faaliyetlerine başladı.

Uluslararası çeşitli akademilerin üyesi de olan Prof. Dr. Fuat Sezgin, yaşamı boyunca Kahire Arap Dili Akademisi, Şam Arap Dili Akademisi, Fas Rabat Kraliyet Akademisi, Bağdat Arap Dili Akademisi, Türkiye Bilimler Akademisi şeref üyeliği de dahil olmak üzere çok sayıda önemli ödül ve nişana layık görüldü.

Fuat Sezgin ayrıca Erzurum Atatürk Üniversitesi, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi, Kayseri Erciyes Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi tarafından Sezgin`e fahri doktora unvanı verildi. Ayrıca Frankfurt am Main Goethe Plaketi, Almanya Birinci Derece Federal Hizmet Madalyası, Almanya Üstün Hizmet Madalyası, İran İslami Bilimler Kitap Ödülü, Hessen Kültür Ödülü ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahibidir.

Prof. Dr. Fuat Sezgin`in öncülüğünde kurulan İstanbul İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi de üstün nitelikli eser ve ortaya konan özgün çalışmalardan dolayı kurum statüsünde Kültür ve Turizm Bakanlığı 2016 Özel Ödülü`ne layık görüldü.

Erdoğan ve Yıldırım`dan başsağlığı mesajı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Twitter hesabı üzerinden İslam Bilim Tarihi Araştırmacısı Prof. Dr. Sezgin`in vefatına ilişkin paylaşımda bulundu. 

Prof. Dr. Sezgin`in büyük bir ilim insanı olduğunu vurgulayan Erdoğan, “İslam bilim tarihi alanında yaptığı çalışmalarla medeniyetimizin ve tarihimizin uyanışına öncülük eden Prof. Dr. Fuat Sezgin hocamıza Allah`tan rahmet, milletimize, yakınlarına ve tüm ilim dünyasına başsağlığı diliyorum.” ifadelerini kullandı. Başbakan Binali Yıldırım da yayımladığı başsağlığı mesajında, dünyanın en saygın ilim otoritelerinden Prof. Dr. Sezgin`in vefatını büyük bir üzüntüyle öğrendiğini belirtti. 

Sezgin`in Türkiye’nin demokrasi, hukuk ve düşünce özgürlüğüne hasret olduğu yıllarda kıymeti takdir edilmediği için uzun yıllar Avrupa`da bilimsel araştırmalarını sürdürdüğünü ve dünya ölçeğinde bir saygınlığa yükseldiğini hatırlatan Yıldırım, şunları kaydetti:

“Türkiye’nin zor şartlarında Bitlis`ten başlayıp ilmin zirvesine uzanan hayat öyküsü, muazzam bilgi birikimi, eşsiz eserleri ve İslam bilim tarihi alanında yaptığı çalışmalarla bütün gençlerimiz için örnek bir şahsiyet olmuştur. Prof. Dr. Fuat Sezgin`in hatırasını, eserlerini ve ilmini saygıyla yad ediyorum. Büyük alim Sezgin`e Allah’tan rahmet; sevenlerine, ailesine ve ilim dünyamıza başsağlığı diliyorum.”

Muhabirce/ AA