Dünya liderleri Afrika’ya özel ilgi gösteriyor

Kaynakları ve yatırım imkanları açısından dünyanın büyük güçlerinin odağındaki Afrika’ya dünya liderlerinin ilgileri değişkenlik gösterirken bu ziyaretlerde ekonomik ilişkilerin yanı sıra düzensiz göç ve terör konuları ön plana çıkıyor.

Son 10 yılda Avrupa’dan Afrika’ya lider seviyesinde ziyaretler en fazla Almanya, Fransa, İspanya ve İtalya’dan yapıldı.

Bu dönemde ABD’den ise sadece ülkenin ilk siyahi başkanı Barack Obama kıtaya ziyaretlerde bulundu.

Merkel 2017’den itibaren Afrika’yı her yıl ziyaret etti

Almanya Başbakanı Angela Merkel, 2010’da Güney Afrika’ya, 2011’de Kenya, Angola ve Nijerya’ya, 2016’da ise Mali, Nijerya ve Etiyopya’ya giderken 2017’den itibaren kıtayı her yıl ziyaret etti.

Merkel, 2017’de Mısır ve Fildişi Sahili, 2018’de Senegal, Nijerya, Gana ve Cezayir, 2019’da Mısır, Burkino Faso, Mali ve Nijer, 2020’de de Güney Afrika ve Angola’ya resmi temaslarda bulundu.

Angela Merkel’in Afrika’da Mısır ve Güney Afrika ziyaretlerinde ekonomik ilişkiler ele alınırken son dönem ziyaretlerinin odağında Afrika’dan Avrupa’ya göçün kontrol edilmesi meselesi yer aldı.

2017’den beri Macron da düzenli olarka Afrika’ya gidiyor

Mayıs 2017’de göreve gelen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, aynı yıl kasım ayında Burkina Faso, Fildişi Sahili ve Gana’ya gitti.

Macron’un Afrika ziyaretlerinde yaptığı açıklamalar zaman zaman tartışma yarattı. Fransa’nın sömürgeci faaliyetleri nedeniyle devamlı ilişki içinde olduğu Afrika’ya, cumhurbaşkanları düzeyinde düzenli ziyaretler yapılıyor.

Afrika Birliğinin zirvesine katılmak için Temmuz 2018’de Moritanya ve Nijerya’ya seyahat eden Macron, Mart 2019’da Cibuti, Çad, Kenya ve Etiyopya’ya resmi ziyaretler düzenledi.

Macron, Aralık 2019’da Fildişi Sahili’ni tekrar ziyaret etti. Mayıs 2020’de Güney Afrika ve Angola ziyaretlerini yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle iptal eden Macron, Mayıs 2021’de Ruanda soykırımında Fransa’nın rolü tartışıldığı sırada o ay Ruanda’ya gitti.

Bu yılın mayıs ayında Güney Afrika’yı da yeniden ziyaret eden Macron’un Afrika ziyaretlerinde, kıtaya ve sömürgeciliğe dair açıklamaları zaman zaman tartışmalar yarattı.

Bunlar arasında 2019’da Fildişi Sahili’ne yaptığı ziyaret dikkati çekiciydi. Macron, mevkidaşı Alassane Ouattara ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Fransa’nın sömürgeci tarihi için özür dilememesi tepkilere neden oldu.

Fransız cumhurbaşkanın “hata” diyerek sömürgeciliği önemsizleştirmeye çalıştığı ve “sömürgeci uygulamalar” yoluyla Afrika kıtasındaki hakimiyetini devam ettirmek istediği yorumları yapıldı.

Macron’dan önce François Hollande da ilk resmi ziyaretini Ekim 2012’de Senegal’e, ilk devlet ziyaretini Ekim 2013’te Güney Afrika’ya giderek gerçekleştirdi.

Ayrıca 2013’te Tunus’a, 2014’te Senegal, Nijerya, Nijer, Fildişi Sahili ve Çad’a giden Hollande’ın Kamerun’a Temmuz 2015’de yaptığı ziyaretin sadece birkaç saat sürmesi tartışma konusu oldu. Hollande, 2015’te Benin ve Angola’yı da ziyaret etti.

2016’da Benin, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Angola’ya giden Hollande, Afrika’da son ziyaretini Ocak 2017’de bir zirveye katılmak üzere Mali’ye yaptı.

İspanya’da Haziran 2018’de başbakanlık koltuğuna oturan Pedro Sanchez, Afrika’ya ilk ziyaretini Kasım 2018’de Fas’a düzenledi.

Sanchez’in ağustos ayında planlanan Mısır ve Kenya ziyaretleri, Afganistan gerekçe gösterilerek iptal edildi

Sanchez, 2018’de ayrıca Mali’yi ziyaret etti, daha sonra 2020’de Moritanya, Mısır ve Libya’ya gitti. Sahchez, 2021’de de Angola ve Senegal’i ziyaret etti.

“2023 Afrika Odaklanması” başlığı altında bir hükümet programı açıklayan Sanchez, gelecek 10 yılda İspanya’nın Afrika ile siyasi, ekonomik ve sosyal bağının güçlenmesi için çalışacaklarını duyurdu.

Sanchez’in ağustos sonunda yapmayı planladığı Mısır ve Kenya ziyaretleri ise Afganistan’da yaşanan gelişmeler gerekçe gösterilerek iptal edildi.

Pedro Sanchez’den önce 2011-2018 yıllarında başbakan olan Mariano Rajoy 2010’da Fas’ı, 2013’de Cibuti’yi, 2014’de Ekvator Ginesi’ni, 2015’de Mali ve Senegal’i, 2017’de Fildişi Sahili’ni, 2018’de Cezayir’i ziyaret etmişti.

Geçmişte yıllarca süren sömürgeci varlığına rağmen Afrika’da önemli bir güç kaybına uğrayan İspanya’nın bu sorunu çözmek için başbakan düzeyindeki ziyaretlerinin şimdiye kadar başarılı olmadığı ifade ediliyor.

İtalya da Afrika’ya ilgi gösteren Avrupa ülkelerinin başında geliyor

Matteo Renzi, son yıllarda Afrika’yı en çok ziyaret eden İtalya başbakanı oldu. İtalya başbakanları son yıllarda gerek Sahraaltı gerekse Kuzey Afrika ülkelerine yaptıkları ziyaretlerle bu ilgiyi ortaya koyarken üst düzey ziyaretlerde ikili ticaret ve ilişkilerin yanı sıra özellikle düzensiz göç ve terör konuları ön plana çıkıyor.

İtalya Başbakanı Mario Draghi, göreve geldikten sonra bu yıl nisan ayında ilk dış gezisini Libya’ya yaparak sembolik açıdan anlamlı bir ziyarete imza attı.

Draghi’nin selefi Giuseppe Conte de başbakanlığı sırasında Ekim 2018’de Etiyopya ve Eritre’ye, Kasım 2019’da da Gana’ya resmi ziyaretlerde bulundu.

Conte’den önce başbakanlık görevi yapan Paolo Gentiloni Kasım 2017’de Tunus, Angola, Gana ve Fildişi Sahili’ni kapsayan 4 Afrika ülkesini ziyaret etti.

2014-2016 yıllarında başbakanlık yapan Matteo Renzi, son yıllarda Afrika’yı en çok ziyaret eden İtalya başbakanı oldu.

Renzi, Temmuz 2014’te Angola, Kongo-Brazzaville ve Mozambik’i, Temmuz 2015’te Kenya ve Etiyopya’yı, Şubat 2016’da Nijerya, Gana ve Senegal’i kapsayan 3 ayrı Afrika gezisi yaptı.

AB liderlerinden Afrika konusunda somut hamle, Ursula von der Leyen’den geldi. Von der Leyen, ilk yurt dışı ziyaretini Aralık 2019’da Afrika Birliğine ev sahipliği yapan Etiyopya’ya yaptı.

AB’nin Afrika söylemi AB Konseyi eski Başkanı Jean-Claude Juncker döneminde değişti. Juncker, 2018’de Birliğin Durumu konuşmasında Afrika’nın yardıma değil adil ortaklıklara ihtiyacı olduğunu söyledi. 

Boris Johnson, başbakan olarak henüz Afrika’yı ziyaret etmedi

İngiltere’de Temmuz 2019’da başbakanlık görevine gelen ve 2017’de dışişleri bakanıyken Somali, Uganda ve Kenya’ya giden Boris Johnson, Afrika’yı başbakan sıfatıyla henüz ziyaret etmedi.

Eski İngiltere Başbakanı Theresa May ise 2018’de düzenlediği Afrika turu kapsamında Güney Afrika, Nijerya ve Kenya’yı ziyaret etti.

Bu ziyaret, 2016-2019 yıllarında başbakanlık görevini yürüten May’in “Afrika kıtasına yaptığı ilk ziyaret” olarak kayda geçti.

May aynı zamanda 1988’de Margaret Thatcher’dan bu yana Kenya’ya giden ilk İngiltere başbakanı oldu.

2010-2016 yıllarında İngiltere Başbakanı olan David Cameron 2010-2014 yıllarında 8 Afrika ülkesini ziyaret etti.

Cameron, 2011’de Güney Afrika, Nijerya, Ruanda ve Güney Sudan’ı kapsayan Afrika turunda, o dönem İngiltere iç politikasında yaşanan bazı gelişmeler nedeniyle Ruanda ve Güney Sudan’ı ziyaret etmeden Londra’ya döndü.

Obama Afrika’da 7 ülkeyi ziyaret ederken Trump kıtaya görevdeyken hiç gitmedi

İlk siyahi ABD Başkanı Barack Obama, 2009-2017 yıllarında Afrika’da 7 ülkeyi ziyaret etti.

Afrika’da ilk olarak 2009 yılında Gana’ya giden Obama, yine aynı yıl Mısır’a, 2013’te Senegal, Güney Afrika ve Tanzanya’ya , 2015’te de Kenya ve Etiyopya’ya seyahat etti. Obama 2013’te eski Devlet Başkanı Nelson Mandela’nın cenaze töreni için bir kez daha Güney Afrika’ya gitti.

2017’de göreve gelen Donald Trump ise kıtaya başkan olduğu sırada hiç gitmedi.

ABD’de 2021’de başkanlık koltuğuna oturan Joe Biden da yaklaşık bir yıla yaklaşan görev süresinde Afrika’yı ziyaret etmedi.

Çin Devlet Başkanı Şi, 10 yılda Afrika’ya 9 seyahat düzenledi

Afrika’ya yatırım yarışında ön saflarda yer alan Çin’in Devlet Başkanı Şi Cinping de göreve geldiği 2012 yılından itibaren Afrika’ya 9 kez resmi ziyarette bulundu.

Şi, 2013’te Tanzanya, Güney Afrika ve Kongo Cumhuriyeti, 2015’te Zimbabve ve Güney Afrika, 2016’da Mısır, 2018’de de Senegal, Ruanda, Güney Afrika’ya gitti. Muhabirce/AA- ANKARA