Şark meselesinden Kurtluş Savaşı`na
19 Mayıs 1919 günü Türkiye Cumhuriyeti'nin tarihindeki en önemli dönüm noktalarından birisidir. Atatürk'ün Samsun'a ayak bastığı bu tarih 1938 yılından beri "Gençlik ve Spor Bayramı" olarak kutlanmaktadır.
Osmanlı İmparatorluğu'nun 1. Dünya Savaşında yenilişi 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesiyle resmileştirilmiş, bunun üzerine Uzlaşma Devletlerince İstanbul işgal edilmiştir. (Mustafa Kemal'in 'Geldikleri gibi giderler' sözü bu olay için söylenmiştir.)
Samsun stratejik bakımdan büyük öneme sahipti ve Karadeniz'den Orta Anadolu'ya açılan en rahat ve güvenilir kapıydı. Atatürk uzun zamandan beri ülkenin içinde bulunduğu vaziyete üzülüyor ve Anadolu'ya geçmek istiyordu. Samsun'da Rum çeteleri ve Türk halkı arasında meydana gelen çatışmaların sonlandırılması için Osmanlı Hükümeti ve Sultan Vahdettin tarafından görevlendirilmiş ve kendisine 9. Ordu Müfettişliği verilmiştir.
İstanbul-Samsun yolculuğu öncesinde Atatürk'le Padişah Vahdettin arasında geçen konuşmayı Atatürk şöyle anlatır; "Paşa, Paşa!…Şimdiye kadar devlete çok hizmet ettin! Bunların hepsi artık bu kitaba girmiştir. (Bu bir tarih kitabıdır.) Bunları unutun. Asıl şimdi yapacağın hizmet hepsinden daha önemli olabilir! Paşa, Paşa…Devleti kurtarabilirsiniz!…"
Atatürk ile beraber 16 Mayıs 1919 cuma günü başlayacak olan yolculuğa Bandırma Vapuru'nun kaptanı İsmail Hakkı Bey ve 18 Subay eşlik etmiştir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk 19 Mayıs 1919 günü Samsun'a çıkmıştır.
Bu tarih Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir.
Büyük bir sevgi gösterisiyle karşılanan Mustafa Kemal ve arkadaşları sonrasında Amasya, Erzurum ve Sivas gibi şehirlerde kongreler yaparak bir çok Anadolu şehirlerinden gelen temsilcilerle görüşmeler yapılmışlardır. Ne pahasına olursa olsun milli mücadelenin başlatılması gerektiği savunulmuş ve sonrasında ise tüm halkla birlikte bir çok mücadeleler verilerek Kurtuluş Savaşı kazanılmıştır. Nihayetinde de 23 Nisan 1920 de TBMM'nin açılmasıyla çalışmalar hızlandırılmış ve 29 Ekim 1923 de ise Türkiye Cumhuriyeti adıyla bağımsız bir devlet kurulmuştur.
Şark Meselesi adı altında yok edilmek istenen Türkler için 19 Mayıs 1919, milli bağımsızlığa, çağdaşlaşmaya ve demokratikleşmeye giden yolun ilk adımıdır.
Atatürk 19 Mayıs tarihinin önemi nedeniyle bu günü Türk gençliğine armağan etmiştir. Bir vecizesinde; "Gençler! Benim gelecekteki emellerimi gerçekleştirmeyi üstlenen gençler! Bir gün bu memleketi sizin gibi beni anlamış bir gençliğe bırakacağımdan dolayı çok memnunum ve mesudum." derken Türk gençliğine olan güveninini de dile getirmiştir.
19 Mayıs 1938 yılından beri milli bayram olarak (Gençlik ve Spor Bayramı) kutlanmaktadır. Atatürk 'doğum günüm' dediği 19 Mayıs kutlamalarına sadece bir kez katılabilmiştir.
Bu vesileyle Atatürk'ün mili mücadeleyi başlatılının 98. yıl dönümünde kendisini, arkadaşlarını ve bizlere vatan bırakabilmek için canlarını feda eden şehitlerimizi rahmetle, gazilerimizi ise şükranla anıyoruz.
Muhabirce/Ünsal Gür- ESSEN
Foto: http://www.atam.gov.tr/
