Diaspora Türkleri ve Türkiye iş piyasası

Almanya´da yüksek nitelikli elamanların Almanya işgücü piyasasındaki durumları ve Türkiye’ye geri dönüş hakkındaki düşüncelerine ilişkin ҫalışma sonuçları, Türkiye ve Uyum Araştırmaları Merkezi (TAM) Vakfı´nda düzenlenen basın toplantısıyla kamuoyuna tanıtıldı.

Türklerin Almanya´ya ve diğer Avrupa ülkelerine 1960´lı yılların başlarından itibaren misafir işçi alımı kapsamında geҫici olarak gelip 20 yıl sonra 1980’li yıllardan sonra kalıcı olmaya karar vermeleri, yaşadıkları ülkede misafirlikten yerleşik topluma geҫişlerinin başlangıcı sayılıyor.

Almanya´daki son araştırmalara göre 2,85 milyon Türk kökenlilerin 1.46 milyonu Türk pasaportlu, 595.000’i Alman vatandaşlığını almış, 803.000´i doğum yoluyla Alman vatandaşı ve 215.000’i de ҫifte pasaporta sahiptir. Tahminen her dört aileden biri konut sahibidir. Ayrıca toplum yıllık 35 milyar Euro ciro ve yaklaşık 400.000 kişiye istihdam sağlayan 96.000 civarında işletmeyle Almanya ekonomisine katkı sağlamaktadır. Bunlara ek olarak her yıl nitelikli insan sayısında da ciddi bir artış söz konusudur. 1999´da üniversite mezunu oranı %5,3 iken 14 yıl sonra 2013 yılında bu oran %10,5’e ulaşmıştır.

Türkiye Uyum ve Araştırmalar Merkezi binasında düzenlenen toplantının açılış konuşmasını Türkiye Uyum ve Araştırmalar Merkezi bilimsel direktörü Prof. Dr. Hacı Halil Uslucan yaptı. Bayburt Üniversitesi Öğretim Elemanı Atakan DURMAZ ve Türkiye Uyum ve Araştırmaları Merkezi Yüksek Okul ve Göc Daire Başkanı Caner Aver, Gerek Almanya’da ve gerekse Türkiye’de pek çok açıdan nitelikli Türk üzerine yapılan ilk bilimsel çalışma olma özelliği taşıyan 1.126 kişinin katıldığı (450'si üniversite öğrenci) bir çalışma gerçekleştirdiklerini“ söylediler.

Eğitim seviyesi ve kalitesi iş bulma ile doğru orantılı

Yüksek niteliklilerin Almanya işgücü piyasasındaki durumları son yıllarda olumlu gelişme göstermiş, iş piyasasına geçiş sürecine ilişkin çalışmaya katılanların %49’u mezun olduktan sonra hiç beklemeden iş bulduklarını belirtmişler. ilk üç ayda iş bulduklarını belirtenlerin oranı ise %72

Mezuniyetten sonra  10’dan az iş başvurusunda bulunanların oranı ise %65. İş arama sürecinde dışlanma hissettiniz mi sorusuna hayır cevabı verenlerin oranı ise %54’tür. Bu verilerden hareket ile sosyal sermayesi yüksek (yurt dışı tecrübesi, yabancı dil, güҫlü sosyal ağ vb.) olanların iş gücü piyasasında istihdam edilme süresi daha kısa olduğu söylenebilinir.

Almanyalı Türklerin eğitim seviyesi giderek artıyor

Ayrıca araştırmaya katılanlar arasında evli olanların eşlerinin %68´inin eğitim durumu en az lisans seviyesindedir. Böylece Almanya´da giderek artan bir eğitimli Türkiye kökenli orta sınıfın yaygınlaştığını ve ailelerin kendi sosyal sınıfları iҫinde oluşmaya başladığını göstermektedir.

Türkiyede’deki siyasi ve sosyal durum olumsuz etkiliyor

Çalışma sonuҫlarından hareketle diaspora mensupları genelde Türkiye’deki yatırım koşullarını iyi olarak değerlendirirlerken, Türkiye´deki istihdam koşulları, eğitim imkanları, siyasi ve sosyal durumu se belirsiz (olumsuz) şeklinde değerlendirmektedirler. Almanya açısından ise istihdam, sosyal imkanlar ve gelir düzeyini iyi olarak değerlendiren katılımcılar, topluma entegrasyon, ticaret yapma, dışınlama ve hukuksal (ҫalışma ve oturma izni gibi) konularında ise genel olarak belirsiz (olumsuz yönde) şeklinde değerlendirmekter.

Gelecek 5 yılda dönmek isteyen yok

Fiziksel ve fikirsel anlamda geri dönüşe ilişkin sorulara da cevap aranan çalışmada gelecekte bir gün Türkiye’ye geri dönmek istiyor musunuz sorusuna araştırmaya katılanların %40‘ı istiyorum cevabı verirken, bu oran gelecek 5 yılda geri dönmek ister misiniz şeklinde sorulduğunda  %13’e düşmekte Fikirsel anlamda geri dönüş açısından bakıldığında ise, fikirsel olarak Türkiye’nin gelişimine katkı yapmak isteyenlerin oranı ise %86. Bu durum diasporadaki bireylerin ҫoğunluğunun ҫift kimlikliliğini göstermiştir. Pek çoğunun fiziksel olarak geri dönüş fikri olmasa da köken ülkelerinin kalkınmasında katkı sağlamak istediği anlaşılıyor.

Muhabirce/ Kaynak: TAM Vakfı